Τί Είναι Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση Και Πόσο Συχνά Εμφανίζεται Στον Πληθυσμό;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) δημιουργείται όταν το περιεχόμενο του στομαχιού επιστρέφει προς τον οισοφάγο ο οποίος βρίσκεται στον θώρακα. Δηλαδή, υγρά ή ακόμη και φαγητό που βρίσκονται μέσα στο στομάχι ανεβαίνουν προς τα πάνω, ενώ το φυσιολογικό θα ήταν να κατηφορίσουν προς το λεπτό έντερο. Αυτό γίνεται γιατί η γαστρο-οισοφαγική βαλβίδα (που βρίσκεται στην ένωση του οισοφάγου με το στομάχι) έχει χαλάσει πλήρως ή μερικώς, οπότε δεν μπορεί να συγκρατήσει το περιεχόμενο εντός του στομάχου.
Μικρές περιστασιακές παλινδρομήσεις υπάρχουν σε αρκετούς ανθρώπους και έχει υπολογιστεί ότι περίπου 80 εκατομμύρια Αμερικανοί ,δηλαδή ένας στους πέντε, έχουν μία παλινδρόμηση τον μήνα. Το ποσοστό αυξάνεται τα τελευταία χρόνια πιθανώς λόγω του δυτικού τρόπου ζωής.
Τί Πρέπει Να Κάνει Ένας Ασθενής Που Έχει Παλινδρόμηση;
Στα αρχικά της στάδια, η παλινδρόμηση μπορεί να εμφανίζεται περιστασιακά και με ήπια συμπτώματα αλλά τείνει να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, όπως συμβαίνει και με τη διαφραγματοκήλη. Δεν υποχωρεί από μόνη της.
Σε περιπτώσεις ήπιας παλινδρόμησης, ο ασθενής καλείται να προσαρμόσει τον τρόπο ζωής του, ξεκινώντας με αλλαγές στη διατροφή και στοχεύοντας στην απώλεια βάρους και αποφυγή καφέ, ευρωπαϊκού τσαγιού, αλκοόλ, και τσιγάρου γιατί αυτά βλάπτουν την βαλβίδα. Με την απώλεια βάρους πιέζεται λιγότερο η κοιλιά, άρα και το στομάχι. Καλό είναι να μην τρώει 2-3 ώρες πριν να ξαπλώσει, και το κρεβάτι να είναι πιο υψωμένο ώστε το κεφάλι και ο θώρακας να είναι λίγο πιο ψηλά. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιήσει αντιόξινα χωρίς συνταγή γιατρού. Παρόμοια είναι τα μέτρα και σε πολύ μικρές διαφραγματοκήλες.
Στην περίπτωση όμως που τα συμπτώματα χειροτερεύουν θα χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή με φάρμακα που μειώνουν την οξύτητα του στομάχου.
Πότε Χρειάζεται Χειρουργική Επέμβαση Για Την Αντιμετώπιση της ΓΟΠ;
Η επέμβαση είναι απαραίτητη όταν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης δεν μπορούν να ελεγχθούν με φάρμακα. Δηλαδή παρά την φαρμακευτική αγωγή ο ασθενής έχει πρόβλημα στην καθημερινότητά του. Επίσης η επέμβαση είναι υποχρεωτική όταν σε γαστροσκόπηση φανεί έντονη οισοφαγίτιδα ή οισοφάγος Barrett (και οι δύο είναι προκαρκινικές καταστάσεις), ώστε να προλάβουμε την περίπτωση καρκίνου του οισοφάγου. Επίσης, η επέμβαση έχει ισχυρή ένδειξη σε άτομα που ναι μεν τα φάρμακα ελέγχουν τα συμπτώματα, αλλά είναι σε καθημερινή μέγιστη δόση. Σε αυτούς τους ασθενείς εγκαθιδρύεται ένας φαύλος κύκλος μέγιστης δόσης φαρμάκων εφόρου ζωής, σε μια κατάσταση που με τον καιρό ούτως ή άλλως θα επιδεινωθεί, οπότε καλύτερα να προηγηθεί η επέμβαση παρά να παρουσιαστεί ο ασθενείς με ακόμη πιο προχωρημένη κατάσταση.
Στην περίπτωση της διαφραγματοκήλης επεμβαίνουμε όταν αυτή έχει συμπτώματα που χειροτερεύουν παρά τα φάρμακα, ή σίγουρα όταν η διαφραγματοκήλη είναι εξαρχής μεγάλη ή όταν παρουσιάζει σταδιακή αύξηση διαστάσεων.
Τι Είδους Επέμβαση Χρειάζεται;
Η παλινδρόμηση και η διαφραγματοκήλη μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, επιλέγοντας σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπως η προηγμένη λαπαροσκοπική ή η ρομποτική χειρουργική. Στην λαπαροσκοπική μέθοδο πραγματοποιούνται μικροσκοπικές τομές και συγκεκριμένα στην Κλινική που διευθύνει ο Δρ. Κεχαγιάς χρησιμοποιούνται τρισδιάστατη κάμερα και ρομποτική τεχνολογία με εύκαμπτα και αρθρωτά εργαλεία.
Αντίστοιχα, στη ρομποτική χειρουργική χρησιμοποιείται ειδική πλατφόρμα με ρομποτικούς βραχίονες που ελέγχονται από έμπειρο και καταρτισμένο χειρουργό, εξασφαλίζοντας απόλυτη σταθερότητα και ακρίβεια κινήσεων. Στην κλινική μας χρησιμοποιούμε το σύστημα Da Vinci Xi.
Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για την επέμβαση θολοπλαστικής κατά Nissen, κατά την οποία διορθώνεται η διαφραγματοκήλη, εφόσον υπάρχει, επαναφέροντας το στομάχι πίσω στην φυσιολογική του θέση που είναι στην κοιλιά. Συγχρόνως δημιουργείται μία νέα βαλβίδα, περιστρέφοντας τον θόλο του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο (θολοπλαστική).
Στην Βόρεια Ευρώπη και στις Σκανδιναβικές χώρες υπάρχει πολύ ειδική εκπαίδευση σε αυτές τις επεμβάσεις τις οποίες πραγματοποιεί χειρουργός με ξεχωριστό τίτλο ειδικότητας, αυτόν του Χειρουργού Πεπτικού Συστήματος, σε αντιδιαστολή με τον τίτλο Γενικής Χειρουργικής που υφίσταται κυρίως σε μεσογειακές χώρες. Ο Dr Κεχαγιάς είναι κάτοχος του ξεχωριστού Ευρωπαϊκού Τίτλου Χειρουργικής Ειδικότητας με την ονομασία “Χειρουργική Πεπτικού Συστήματος” από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Τάμπερε της Φινλανδίας.
Στην βόρεια Ευρώπη, συνεπώς και στην δική μας πρακτική, επιλέγεται ο τύπος της εύκαμπτης θολοπλαστικής ώστε να εξαλειφθεί ο κίνδυνος δυσφαγίας. Θεωρούμε ξεπερασμένη τεχνική το υπερβολικό σφίξιμο του οισοφάγου που συνηθίζεται στον μεσογειακό χώρο. Η κλινική μας έχει πρωτοπορήσει έχοντας εισαγάγει νέες μεθόδους μεγαλύτερης ευκαμψίας και πλήρους αποκατάστασης της ανατομίας όπως η “EER” (“Extensive Esophageal Release” Technique, inspired & performed by Dr. Kechagias, Metropolitan General, την οποία έχουμε δείξει σε υψηλού κύρους διεθνή συνέδρια (EDS Porto 2023, EDSE Amsterdam 2024, EHS Paris 2025)
Ποια Είναι Η Καταλληλότερη Μέθοδος Για Τη Θεραπεία Της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρομικής Νόσου;
Στην κλινική μας εφαρμόζουμε τη μέθοδο εύκαμπτης θολοπλαστικής κατά Nissen (Floppy Nissen fundoplication), κατά την οποία το στομάχι επαναφέρεται στη φυσιολογική του θέση μέσα στην κοιλιά και δημιουργείται μια νέα αντιπαλινδρομική βαλβίδα, περιστρέφοντας τον θόλο του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο (θολοπλαστική). Στην πρακτική μας δίνουμε μεγάλη έμφαση στη δημιουργία μιας εύκαμπτης (floppy) βαλβίδας, η οποία συγκρατεί αποτελεσματικά το περιεχόμενο του στομάχου χωρίς να εμποδίζει τη φυσιολογική δίοδο της τροφής, αποφεύγοντας τη στένωση. Αντίθετα από τη συνήθη πρακτική που επικρατεί στη χώρα μας, όπου η βαλβίδα συχνά κατασκευάζεται άκαμπτη και σταθερά καθηλωμένη, εμείς σεβόμαστε τη δυναμική κίνηση του πεπτικού σωλήνα λόγω των περισταλτικών κινήσεων.
Επιπλέον, η τεχνική μας Tension-Free EER (Esophageal Extensive Release), βελτιώνει σημαντικά την ευκαμψία της επέμβασης καθώς παράγουμε μεγαλύτερο τμήμα κοιλιακού οισοφάγου, επιτρέποντας στο όργανο να επανέλθει χαλαρά στη σωστή ανατομική θέση, χωρίς να προκαλείται έλξη του στομάχου προς τα επάνω.
Ποια Είναι Η Καινοτομία της Τεχνικής Μας Tension-Free EER;
H τεχνική μας Tension-Free EER (Esophageal Extensive Release) αυξάνει κατά πολύ την ευκαμψία της επέμβασης γιατί παράγουμε αρκετά μεγαλύτερο τμήμα κοιλιακού οισοφάγου. Έτσι, ο οισοφάγος κατεβαίνει άνετα και χαλαρά εντός της κοιλιακής κοιλότητας χωρίς να τραβάει το στομάχι προς το επάνω. Με τον τρόπο αυτό, εξαλείφεται η τάση στο σημείο της θολοπλαστικής επέμβασης όπου σχηματίζεται η νέα βαλβίδα, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη λειτουργικότητα και σταθερότητα. Σε αντίθεση, η συνηθισμένη χειρουργική πρακτική στην Ελλάδα, αλλά και σε κέντρα του εξωτερικού είναι να κατεβάσει ίσα ίσα ένα μικρό σχετικά τμήμα του οισοφάγου, το οποίο όμως ασκεί μόνιμη έλξη προς τα επάνω της ίδιας της θολοπλαστικής (δηλαδή την τραβάει προς τον θώρακα με τις αναπνοές, τους χτύπους της καρδιάς, και τον περισταλτισμό του οισοφάγου) . Ο Δρ. Κεχαγιάς επινόησε την πρωτοποριακή Tension-Free EER αξιολογώντας στοιχεία ογκολογικής χειρουργικής (από την θητεία του το 2014 στο UMC Utrecht της Ολλανδίας) τα οποία μετάφερε στην καλοήθη χειρουργική της διαφραγματοκήλης – παλινδρόμησης ώστε να διορθώνεται η ανατομία του πεπτικού συστήματος με φυσικό και εύκαμπτο τρόπο. Επιπλέον πλεονέκτημα είναι ότι η EER χρησιμοποιεί ανατομικά πλάνα του οργανισμού όπου δεν υπάρχουν αγγεία, οπότε δεν υπάρχει απώλεια αίματος. Ασφαλώς, η τεχνική αυτή είναι ιδιαίτερη και απαιτεί υψηλή χειρουργική κατάρτιση και δεξιοτεχνία.
Τι Αποτελέσματα Έχει Η Επέμβαση;
Η ελάχιστα επεμβατική θολοπλαστική προσφέρει ταχεία αποκατάσταση, εφόσον πραγματοποιείται με βάση υψηλά πρότυπα ποιότητας και υψηλή εξειδίκευση και εμπειρία του χειρουργού που την αναλαμβάνει. Με την ειδική μέθοδό μας Tension-Free EER, ο ασθενής θα είναι σε θέση να σηκωθεί και να φάει λίγη ώρα μετά την επέμβαση και μέσα σε μόλις 24 ώρες, επιστρέφει στο σπίτι του χωρίς να χρειάζεται ισχυρά αναλγητικά. Η επάνοδος στην εργασία γίνεται συνήθως μέσα σε 3 έως 5 ημέρες, ανάλογα με τις απαιτήσεις του επαγγέλματος. Η παλινδρόμηση μετεγχειρητικά διορθώνεται άμεσα και ο ασθενής δεν χρειάζεται τα φάρμακα.
Προτείνουμε μια πιο ήπια διατροφή για περίπου δύο εβδομάδες και αποφυγή άρσης μεγάλου βάρους για διάστημα τριών μηνών. Η έντονη άσκηση κατά την αρχική περίοδο αποκατάστασης πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσει πίεση στην χειρουργημένη περιοχή. Επιπλέον, καλό είναι να προσεχθεί η αύξηση του σωματικού βάρους για να μην επιβαρυνθεί η περιοχή της θολοπλαστικής.
Έχουμε Ακούσει Την Πιθανότητα Χρήσης Πλέγματος Κατά Την Επέμβαση, Ισχύει;
Το πλέγμα δεν διορθώνει καθόλου την παλινδρόμηση και επίσης δεν χρειάζεται σε μικρές ή μεσαίες διαφραγματοκήλες. Όσον αφορά τις γιγάντιες διαφραγματοκήλες υπάρχουν δύο σχολές: η παλαιότερη υπέρ του πλέγματος και η πιο σύγχρονη οπτική κατά του πλέγματος. Εν γένει όλο και περισσότερες χώρες προτείνουν την αποφυγή του πλέγματος όσο είναι αυτό δυνατό, γιατί ως ξένο σώμα κολλημένο στον ευαίσθητο οισοφάγο μπορεί να προξενήσει σοβαρά προβλήματα στο απώτερο μέλλον. Οι σκανδιναβικές χώρες προκρίνουν μια ποιοτική επέμβαση με ευκαμψία του στομάχου και του οισοφάγου, δηλαδή αποφυγή της τάσης σε αυτά τα όργανα, ώστε να αποφεύγεται το καθηλωμένο πλέγμα σε αυτή την ευαίσθητη περιοχή όπου υπάρχουν μαλακά όργανα. Μια τοποθέτηση πλέγματος κατά την διάρκεια επέμβασης – στο τεχνικό κομμάτι – αποτελεί το πιο εύκολο μέρος της επέμβασης αλλά αυξάνει την τάση της περιοχής. Σαφώς, η ισχυρή σύσταση αποφυγής πλέγματος σε χώρες με ιδιαίτερη εμπειρία (Σκανδιναβία, Ολλανδία) οφείλεται στο ότι όντως παλαιότερα και εκεί εχρησιμοποιείτο πλέγμα αλλά οι νεότερες μελέτες και η κλινική εμπειρία απέδειξαν ότι το πλέγμα δεν προσδίδει παραπάνω όφελος στον ασθενή, αλλά αντίθετα πιθανά ρίσκα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν (διάβρωση οισοφάγου, δυσκολεύει το φαγητό να προωθηθεί προς τα κάτω, κτλ). Στην πρακτική μας χρησιμοποιούμε πλέγμα σπάνια, μόνο σε ιδιάζουσες περιπτώσεις.
Γιατί σε εμάς;
Ο Dr. Αριστοτέλης Κεχαγιάς MD PhD FACS Διευθυντής Metropolitan General, είναι κάτοχος του ξεχωριστού Ευρωπαϊκού Τίτλου Χειρουργικής Ειδικότητας με την ονομασία “Χειρουργική Πεπτικού Συστήματος” από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Τάμπερε της Φινλανδίας όπου διετέλεσε Διευθυντής της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού (σε αντιδιαστολή με τον γενικότερο τίτλο “Γενικής Χειρουργικής” που υφίσταται στην Ελλάδα, τον οποίο και αυτόν κατέχει). Πραγματοποιεί Ρομποτικές & Ελάχιστα Επεμβατικές τεχνικές, και έχει τροποποιήσει την υφιστάμενη μέθοδο χάρη στην νέα δική του υπερ-εύκαμπτη τεχνική “EER – Extensive Esophageal Release”. Έχει επιτελέσει μεγάλο αριθμό ελάχιστα επεμβατικών χειρουργείων πεπτικού σε πολλές χώρες, κυρίως Φινλανδία, Ολλανδία και Σουηδία, με επιτυχείς αποκαταστάσεις γιγαντιαίων διαφραγματοκηλών και διόρθωση παλινδρομήσεων, χρησιμοποιώντας τις τελειότερες τεχνικές. Έχει εκπαιδεύσει δεκάδες Ευρωπαίους χειρουργούς σε ειδικές επεμβάσεις ελάχιστα επεμβατικής και ρομποτικής χειρουργικής. Είναι προσκεκλημένος ομιλητής στα πιο σημαντικά ευρωπαϊκά συνέδρια με θεματολογία την χειρουργική ανωτέρου πεπτικού και ειδικά της διαφραγματοκήλης, όπως τα συνέδρια της Ευρωπαϊκής Χειρουργικής Εταιρείας Πεπτικού στο Πόρτο της Πορτογαλίας (EDS 2024), της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Χειρουργικής Οισοφάγου (Άμστερνταμ, ESDE 2025), της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Χειρουργικής Κηλών (Παρίσι, EHS 2025), κ.α.. Χαίρει διεθνούς αναγνώρισης και καλείται συχνά ως εκπαιδευτής χειρουργός στα πιο γνωστά νοσοκομεία της Ευρώπης όπως στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία.
Η Κλινική μας πραγματοποιεί την επέμβαση Διαφραγματοκήλης ή Παλινδρόμησης με τα υψηλότερα στανταρντ των Ελάχιστων Τεχνικών της Φινλανδίας (“Floppy Restoration – Εύκαμπτη Θολοπλαστική”, με χρήση Τρισδιάστατης και Ρομποτικής τεχνολογίας.
Σε κάθε ασθενή μας διατηρούμε την ευκαμψία του στομάχου και του οισοφάγου μετά την πλήρη επαναφορά τους στην φυσιολογική τους θέση, και την δημιουργία νέα εύκαμπτης (“floppy”) ανατομικής βαλβίδας αντιπαλινδρόμησης στην ένωση των δύο οργάνων. Αποτέλεσμα, ο ασθενής έχει άμεση αποκατάσταση και την ίδια ημέρα μπορεί να φάει χωρίς πρόβλημα.
Συχνά τεχνικά λάθη στην χειρουργική πρακτική των μεσογειακών χωρών, τα οποία επισημαίνουμε προς αποφυγή στις εκπαιδεύσεις/διδασκαλίες που προσφέρουμε, είναι:
1) η ημιτελής ανατομική επαναφορά του στομάχου/οισοφάγου, με λάθος τελική θέση της νέας βαλβίδας
2) το υπερβολικό “σφίξιμο” και δύσκαμπτη καθήλωση της ένωσης στομάχου-οισοφάγου (βαλβίδας).
Αποτέλεσμα είναι η αύξηση των υποτροπών και η δυσφαγία (δυσκολία να κατέβει το φαγητό από τον οισοφάγο στο στομάχι, δηλαδή η αντίθετη κατάσταση από την παλινδρόμηση.
