ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΕΦΡΟΥ

Οι όγκοι νεφρού που χρειάζονται χειρουργική αφαίρεση είναι όλο και πιο συχνοί τα τελευταία χρόνια, με ιδιαίτερη αύξηση στις ηλικίες 40-50 ετών. O γιατρός κος Αριστοτέλης Κεχαγιάς, ειδικευμένος στην προηγμένη λαπαροσκοπική και οπισθοπεριτοναϊκή χειρουργική, θα σχολιάσει τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης Ελάχιστα Επεμβατικής Οπισθοπεριτοναϊκής Αφαίρεσης Όγκων Νεφρού με διάσωση του υγιούς νεφρικού παρεγχύματος (Οπισθοπεριτοναϊκή Μερική Νεφρεκτομή) σε σχέση με την κοινότυπη πλέον λαπαροσκοπική-ρομποτική επέμβαση.

Γιατρέ, τί είναι όγκοι νεφρού? Πρέπει να αφαιρείται όλος ο νεφρός σε περίπτωση όγκου;

Τελευταία, λόγω της αύξησης των υπερηχογραφημάτων ρουτίνας και των αξονικών/μαγνητικών τομογραφιών κοιλιάς εντοπίζονται όλο και πιο συχνά κυστικοί ή συμπαγείς όγκοι νεφρού οι οποίοι συχνά υποκρύπτουν καρκίνο. Οι πιο συνηθισμένοι είναι τα διαγοκυτταρικά και τα θηλώδη καρκινώματα τα οποία συχνά «κρύβονται» στο εσωτερικό πολύπλοκων κυστών του νεφρού. Είναι σημαντικό ότι καρκινωματώδεις όγκοι με εντόπιση μόνον στον νεφρό (χωρίς να υπάρχουν εστίες σε άλλα όργανα) είναι δυνατόν να θεραπευτούν πλήρως εάν γίνει έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση από εξειδικευμένο χειρουργό.
Σε πολλούς είναι ακόμα κραταιά η παλιά αντίληψη ότι πρέπει να αφαιρείται όλος ο νεφρός στην υποψία καρκίνου. Αντίθετα, τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα συνηγορούν ότι πρέπει να καταβάλλεται η μέγιστη προσπάθεια ώστε να αφαιρεθεί μεν ο όγκος, αλλά παράλληλα να διασωθεί το υπόλοιπο υγιές μέρος του οργάνου (Μερική Νεφρεκτομή). Η διατήρηση του υγιούς τμήματος του νεφρού χρειάζεται υπερεξειδίκευση επειδή τεχνικά είναι πολύ πιο απαιτητική από την ολική νεφρεκτομή.

Σε ποια ανατομική περιοχή βρίσκονται οι νεφροί; Έχει σχέση το πού βρίσκονται οι νεφροί, με το ποια είναι η καλύτερη χειρουργική τεχνική;

Οι νεφροί είναι ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΑ όργανα αφού εντοπίζονται στην ανατομική περιοχή του ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΟΥ χώρου στο πιο πίσω μέρος της κοιλιάς στην περιοχή της μέσης κοντά στην σπονδυλική στήλη. Ο νεφρός δεν έχει καμία σχέση με την «περιτοναϊκή κοιλότητα» ή αλλιώς ¨λαπάρα», δηλαδή το μπροστινό μέρος της κοιλιάς όπου βρίσκονται τα διάφορα σπλάγχνα (παχύ και λεπτό έντερο, στομάχι, συκώτι, σπλήνας, γυναικολογικά όργανα, κτλ). Η ανατομική θέση του νεφρού στο οπισθοπεριτόναιο σαφώς και καθορίζει ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη χειρουργική τεχνική η οποία είναι η οπισθοπεριτοναϊκή επέμβαση.

Οι κοινές λαπαροσκοπικές – ρομποτικές επεμβάσεις νεφρού πραγματοποιούνται με 5 τομές από την μπροστινή ή πλάγια περιοχή της κοιλιάς, με το αυτονόητο μειονέκτημα ότι ο χειρουργός εξαναγκάζεται να μετακινήσει όλα τα όργανα της περιτοναϊκής κοιλότητας μέχρι να φθάσει στο οπισθοπεριτόναιο όπου βρίσκεται ο νεφρός. Αυτό αυξάνει τον χειρουργικό χρόνο, την αιμορραγία, τις χειρουργικές επιπλοκές, τον πόνο, τις ημέρες νοσηλείας, και την αποκατάσταση του ασθενούς. Επίσης, αυξάνεται η πιθανότητα μετεγχειρητικής κήλης.

Λύση έχει δώσει η πιο μοντέρνα ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΕΦΡΟΥ (3D Technology) η οποία διενεργείται μόνο με 3 μικρές οπές στην περιοχή της μέσης και ο χειρουργός αποκαλύπτει άμεσα τον νεφρό χωρίς να μετακινήσει κανένα απολύτως κοιλιακό όργανο. Ο πόνος είναι ελάχιστος έως καθόλου, και η αποκατάσταση είναι άμεση με νοσηλεία μικρότερη των 24 ωρών. Στην εικόνα που ακολουθεί βλέπετε την αμεσότητα της οπίσθιας οπισθοπεριτοναϊκής τεχνικής με τον ανατομικό χώρο του νεφρού σε σχέση με τις άλλες μεθόδους.

Πόσο συχνή είναι η Οπισθοπεριτοναϊκή Χειρουργική Νεφρού;

Η οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική έχει μόνο πλεονεκτήματα σε σχέση με την λαπαροσκοπική – ρομποτική επέμβαση αλλά ελάχιστοι χειρουργοί την προσφέρουν γιατί χρειάζεται πολύ υψηλότερη τεχνική κατάρτιση. Ο οπισθοπεριτοναϊκός χειρουργός χρησιμοποιεί μόνο 3 μικρές οπές (σε σχέση με τις 5 της λαπαροσκοπικής-ρομποτικής) το οποίο αυξάνει την τεχνική απαίτηση της επέμβασης. Γενικά, οι λίγοι χειρουργοί που πραγματοποιούν ελάχιστα επεμβατική οπισθοπεριτοναϊκή χειρουργική είναι ήδη εκπαιδευμένοι στην προηγμένη λαπαροσκοπική χειρουργική. Αντίθετα, οι χειρουργοί νεφρού που πραγματοποιούν μόνο λαπαροσκοπικές επεμβάσεις δεν έχουν οπισθοπεριτοναϊκή κατάρτιση.

Γιατρέ, έχετε εισαγάγει μια καινούρια οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική μερικής νεφρεκτομής.

Η ελάχιστα επεμβατική οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική που χρησιμοποιείται έως τώρα σε επιλεγμένα νοσοκομεία του εξωτερικού είναι η πλάγια οπισθοπεριτοναϊκή μέθοδος με 4-5 τομές. Εμείς, έχουμε δημιουργήσει την καινοτόμο οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική (3D) τριών τομών χρησιμοποιώντας την αντίστοιχη τεχνογνωσία μας από την χειρουργική επινεφριδίου. Η δική μας οπίσθια τεχνική έχει την μεγαλύτερη εγγύτητα προς τα αγγεία του νεφρού (σημειωμένα με «Χ» στο σχήμα) σε σχέση με την πλάγια, πόσο μάλλον σε σχέση με την λαπαροσκοπική-ρομποτική. Με την οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή μέθοδο είναι ευκολότερο να διακοπεί προσωρινά η αιματική ροή προς το τμήμα του νεφρού όπου είναι ο όγκος και έτσι επιτυγχάνεται η μερική νεφρεκτομή για ακόμα πιο μεγάλους όγκους νεφρού, γιατί αποφεύγεται η αιμορραγία. Χάρη σε αυτό το πλεονέκτημα έχουμε επιτύχει την αφαίρεση όγκων 8 εκατοστών με διάσωση του υγιούς μέρους του νεφρού. Με τις άλλες μεθόδους στα περισσότερα κέντρα θυσιάζεται όλος ο νεφρός για αφαίρεση πιο μικρών όγκων.

Υπάρχουν άλλες τεχνικές επέμβασης στους νεφρούς;

Γενικά η οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή μέθοδος είναι η λιγότερο τραυματική λόγω των 3 μόνο οπών, και λόγω του ότι η επέμβαση αρχίζει και τελειώνει στον νεφρό χωρίς να εμπλακούν άλλα όργανα. Συνεπώς είναι η μέθοδος που φέρει το μικρότερο δυνατό τραύμα στο δέρμα από οποιαδήποτε άλλη τεχνική. Το προσεχές διάστημα θα παρουσιάσουμε την τεχνική σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια.

Ο ασθενής δεν θα πρέπει να παρασύρεται από την λεγόμενη μέθοδο «1 οπής» η οποία έχει δοκιμαστεί και λαπαροσκοπικά-ρομποτικά και οπισθοπεριτοναϊκά αλλά σταδιακά εγκαταλείπεται. Η τεχνική αυτή αφορά ένα μονήρες αλλά αρκετά μακρύ τραύμα γιατί τοποθετείται μία συσκευή που να χωρά όλα τα λαπαροσκοπικά εργαλεία. Όσο πιο πολλά εργαλεία τόσο πιο μακρά η τομή αθροιστικά. Η τεχνική «1 οπής» ουσιαστικά δεν χρησιμοποιείται λόγω αυξημένου πόνου και σημαντικής πιθανότητας μετεγχειρητικής κήλης.

Συμπερασματικά, οι νεφροί είναι οπισθοπεριτοναϊκά όργανα και βάσει ακόμα και της κοινής λογικής η πιο ταιριαστή χειρουργική επέμβαση είναι η οπισθοπεριτοναϊκή τεχνική. Έχουμε εισαγάγει την μοναδική τεχνική με 3 μόνο οπές για αφαίρεση μεγάλων όγκων νεφρού, την οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή μερική νεφρεκτομή, χάρη στην οποία διασώζεται το υγιές μέρος του οργάνου με ελάχιστο έως καθόλου πόνου και άμεση επιστροφή στην καθημερινότητα.

Διαβάστε το εκτενέστερο άρθρο μας για την Οπισθοπεριτοναϊκή Χειρουργική Νεφρού.

Ο Αριστοτέλης Κεχαγιάς MD PhD FACS είναι κάτοχος δύο τίτλων χειρουργικής ειδικότητας (Double-Specialty Surgeon) με πολύχρονη θητεία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Τάμπερε στην Φινλανδία και σε άλλα κορυφαία Ευρωπαϊκά νοσοκομεία. Ο Dr. Κεχαγιάς είναι πλέον υπερεξειδικευμένος χειρουργός και έχει εκπαιδεύσει δεκάδες ειδικούς χειρουργούς σε εξεζητημένες μεθόδους προηγμένης λαπαροσκοπικής και ελάχιστα επεμβατικής οπισθοπεριτοναϊκής τεχνικής, καθώς και σε επεμβάσεις Laser. Έχει δημιουργήσει νέες χειρουργικές τεχνικές όπως η SSLHMD οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή χειρουργική επινεφριδίου και η ελάχιστα επεμβατική οπίσθια οπισθοπεριτοναϊκή μερική νεφρεκτομή με αγγειακό έλεγχο ενδοσκοπική συρραφή. Έχει συχνή παρουσία σε διεθνή συνέδρια κορυφής για την παρουσίαση νέων χειρουργικών τεχνικών ως προσκεκλημένος ομιλητής.